GIỚI THIỆU CUỐN SÁCH THÁNG 10.2022
"HÀ NỘI BĂM SÁU PHỐ PHƯỜNG" - THẠCH LAM.
Độc giả thân mến!
Đất Thăng Long - mảnh đất thiêng liêng và yêu dấu đã trở thành nguồn cảm hứng thi ca của biết bao nhà văn, nhà thơ, những nhạc sĩ và họa sĩ. Đất Thăng Long - mảnh đất ấy chứa đựng trong mình những gì để những con người sinh ra và lớn lên nơi đây yêu và gắn bó nó đến thế. Để rồi từ đó, biết bao trang viết, biết bao dòng thơ và nốt nhạc được viết nên, ngợi ca mảnh đất này.
Hôm nay, thư viện trường THCS Dương Hà xin gửi tới các bạn những trang viết như thế, những trang viết của một con người Hà Nội viết về mảnh đất ngàn năm văn hiến bằng một tình yêu bình dị mà thiết tha. Đó là cuốn sách " Hà Nội ba mươi sáu phố phường" của tác giả Thạch Lam. Địa danh Hà Nội ba mươi sáu phố phường dù ngày nay không còn chính xác nữa nhưng trong tâm trí của những người được sinh ra và lớn lên nơi đây, thì đó mãi là biểu tượng của một Hà Nội xưa vô cùng đẹp đẽ.
Thạch Lam (1910-1942) thuộc số ít những nhà văn hạnh phúc xác lập được sự có mặt của mình trong đời sống tinh thần của mọi người, đặc biệt, với người Hà Nội, sự hiện diện của ông càng trở nên thường xuyên hơn. Văn nghiệp Thạch Lam gửi lại cho đời không nhiều, vỏn vẹn chỉ có ba tập truyện ngắn: Gió đầu mùa (1937), Nắng trong vườn (1938), Sợi tóc (1941), một tập truyện dài, tập tiểu luận, tập bút kí Hà Nội ba mươi sáu phố phường (1943) và một vài truyện ngắn viết cho thiếu nhi khác. Nhưng chừng đó là quá đủ để Thạch Lam hiện hữu giữa cõi đời trong tư cách một nhà văn. Văn Thạch Lam đẹp, tinh tế, con người Thạch Lam hồn hậu và rất mực tài hoa. Đó là lí do vì sao Thạch Lam luôn chiếm được cảm tình đặc biệt của người đọc nhiều thế hệ.
Nội dung cuốn sách được chia làm ba phần chính:
Phần 1: Những biển hàng
Phần 2: Quà Hà Nội
Phần 3: Những chốn ăn chơi
Đúng như tên gọi Hà Nội băm sáu phố phường chủ yếu viết về chuyện phố, chuyện phường, đời sống dân sinh, đặc biệt là đi sâu vào những thức quà chỉ riêng nơi đây mới có. Đến với những trang viết xinh xinh kia, Hà Nội xưa hiện ra ở nhiều góc cạnh cùng các đặc trưng riêng, tạo nên sức quyến rũ lạ kì, níu chân bất cứ vị khách nào lại qua. Đó là những mái nhà cổ kính khoác lên mình lối kiến trúc độc đáo, dáng vẻ quanh co nhưng rất đỗi mềm mại của những con phố quen thuộc, là nét văn hoá ẩm thực tinh tế... giữa không gian êm ả, thanh bình, rộn rã mà trầm mặc. Nói cách khác cuốn sách đã giúp người đọc nhìn thấy cả vóc dáng và tâm hồn Hà Nội. Vẻ đẹp của Hà Nội ba mươi sáu phố phường trước hết là ở chỗ nó đã đề cập nhiều khía cạnh về Hà Nội. Bắt đầu bằng việc giới thiệu các tấm biển ở các cửa hàng của Hà Nội, Thạch Lam cho rằng những tấm biển đó là một bộ phận gắn liền với cơ nghiệp và số phận của người buôn, biểu hiện của những cố gắng nhấn nại, của những đức tính ngay thật của chủ hàng. Rồi Thạch Lam nói về lối kiến trúc riêng của các nhà cũ ở Hà Nội, ông miêu tả: "Giữa nhà là mảng sân vuông lộ thiên, có bể non bộ và cá vàng, có dãy chậu lan, có bể đựng nước và trên tường có câu đối chữ Nho. Đôi khi đi qua, một cánh của hé mở, thoáng nhìn vào có thể thấy bóng dáng một thiếu nữ nhẹ qua sân, hình dáng một cụ già cúi mình trên cây cảnh". Rồi Thạch Lam viết: "Tất cả cuộc đời của những kẻ bên trong, cuộc đời xưa, những hi vọng và mong ước khác bây giờ hình như hiển hiện trong khung cảnh ấy". Với lối hành văn nhẹ nhàng, thanh thoát Thạch Lam đã bất tử hóa những cái bình thường, và làm thảng thốt những ai yêu mến Hà Nội nghìn năm văn hiến…
Bạn đọc yêu quý!
Hà Nội ba mươi sáu phố phường của Thạch Lam dành phần lớn số trang viết về nét ẩm thực của người Hà Nội, đặc biệt là các loại quà Hà Nội. Đây là những trang viết đặc sắc nhất của ngòi bút Thạch Lam. Ông cho rằng: "Quà Hà Nội xưa nay vẫn nổi tiếng là ngon lành và lịch sự. Bao nhiêu ý tốt, tình hay gửi vào trong một chút quà nơi đô hội, món quà đem đến cho khắp nơi vị sành và trang nhã của băm sáu phố phường". Ông khẳng định: "Quà…tức là người ". Chính vì vậy không phải ngẫu nhiên mà ngòi bút của ông miêu tả thật kĩ lưỡng cái cách mà người Hà Nội làm các loại quà và thưởng thức chúng ra sao. Đây là phở, một trong những thức quà chính tông của Hà Nội, dưới lăng kính của Thạch Lam: "Phở là một thứ quà đặc biệt của Hà Nội không phải chỉ riêng ở Hà Nội mới ngon. Đó là thứ quà suốt ngày của tất cả các hạng người, nhất là công chức và thợ thuyền. Người ta ăn phở sáng, ăn phở trưa và ăn phở tối". Cũng theo Thạch Lam: "Nếu là gánh phở ngon - cả Hà Nội đâu có làm nhiều - thì nước dùng trong và ngọt, bánh dẻo mà không nát; thịt mỡ gàu dòn mà không dai, chanh, ớt, với hành tây đủ cả…"
Riêng một thứ quà của lúa non là cốm, ông viết: "Cốm là thứ quà riêng biệt của đất nước, là thức dâng của những cánh đồng lúa bát ngát xanh, mang trong hương vị tất cả cái mộc mạc, giản dị và thanh khiết của đồng quê, nội cỏ Việt Nam". Rồi về cách thưởng thức cốm, ông viết: "Cốm không phải là thức quà của người ăn vội, ăn cốm phải ăn từng chút ít, thong thả và ngẫm nghĩ. Lúc bấy giờ người ta mới thấy thu lại cả trong hương vị ấy, cái mùi thơm phức của lúa mới, của hoa cỏ dại ven bờ; trong màu xanh của cốm, cái tươi mát của lúa non, và trong chất ngọt của cốm cái dịu dàng thanh đạm của loài thảo mộc. Thêm vào cái mùi thơm ngát của lá sen già, ướp lấy từng hạt cốm một, còn giữ lại cái ấm áp của những mùa hạ trên hồ”.
Những thứ quà bánh mà cuốn sách nói đến có lẽ phần nào tôi và các bạn đã được nếm thử nhưng có lẽ, điều lôi cuốn, thu hút bạn đọc là do tác giả - Thạch Lam không chỉ cảm nhận món ăn đó bằng vị giác mà ông còn miêu tả nó bằng trí tưởng tượng vô cùng bay bổng và tinh tế. các món ăn, thức quà đó có thể khác nhau nơi mùi vị. có ngọt, có mặn, nơi người bán, có thể là gánh hàng rong hay ngồi một chỗ nhưng điều chung nhất mà người đọc có thể dễ dàng nhận thấy đó đều là những nét riêng của Hà Nội.
Thạch Lam sinh ra ở Hà Nội. Trong số những người yêu Hà Nội, có lẽ, ông là người yêu Hà Nội hơn cả. Chỉ nghe cách ông nói, độc giả đã có thể thấy tâm hồn ông đồng điệu với Hà Nội cổ kính, ngàn năm văn hiến, tinh tế và thanh lịch đến nhã nhặn, thanh tao. Ngòi bút của ông đôi khi chỉ vài ba dòng, vài ba câu mà gợi được cả hình ảnh về Hà Nội, không phải ở những khung cảnh sôi động ồn ào, không phải ở những vấn đề xã hội gay gắt mà như một góc khuất lặng lẽ và chỉ những người nào yêu Hà Nội lắm mới nhận ra.
Sau khi đọc xong cuốn sách này, bạn đọc sẽ như thấy hiện rõ trong tâm trí những phố Hà Nội xưa nhỏ bé, những gánh hàng rong trĩu nặng trên vai và những tiếng rao hàng vang vọng khắp các con phố. Cuốn sách "Hà Nội ba mươi sáu phố phường" hiện có bán tại tất cả các hiệu sách trên toàn quốc, và có sẵn trong thư viện trường THCS Dương Hà, hi vọng các độc giả sẽ tìm đọc cuốn sách này để vun đắp thêm cho mình tình yêu Hà Nội, để hiểu thêm mảnh đất mình đã được sinh ra và lớn lên, giống như lời bài hát mà một nhạc sĩ nổi tiếng đã từng viết: "Dù có đi bốn phương trời, lòng vẫn nhớ về Hà Nội… ".
Mời các bạn tìm đọc cuốn sách tại thư viện!